Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքը:

Մրջյուն

Մրջյունը աշխարհի ամենափոքր, բայց ամենից ուժեղն միջատն է: Նա հանգիստ կարող է իրենից քսանհինգ անգամ մեծ բեռ շալակել և տանել մի տեղից մյուսը:

Մրջյունը շատ աշխատասեր է՝ իր համար տուն է կառուցում, խնամում երեխաներին, ձմռան համար կերակուր պատրաստում, գնում կովելու:

Մրջյունները ընտանիքում հրաշալի կանոններ ունեն: Նրանք իրար մեջ բաժանում են գործը և կատարում: Նրանց մի մասը բանվոր է, մի մասը` զինվոր, որսորդ, ստրուկ:

Յուրաքանչյուր բնում կա մի գլխավոր մայր մրջյուն, որին մարդիկ «թագուհի» են կոչում։

Թագուհին միշտ բնում է, երբեք չի աշխատում, իսկ նրան խնամում են ընտանիքի մյուս անդամները:

Սնունդը բանվոր մրջյուններն են բերում: Նրանք անցնում են սար ու դաշտ, որ գտնեն և տուն բերեն հացի փշուրներ և շաքարի հատիկներ, բույսերի սերմեր, բույն կառուցելու համար նյութ:

Իսկ զինվոր մրջյունները կռվում են  օտար մրջյունների դեմ: Նրանք  թշնամու ձվերն իրենց բույն են բերում, իսկ դրանցից դուրս եկած մրջյուններին դարձնում  են ստրուկներ։

Մրջյունները միշտ նեղության պահին հավատարիմ կերպով օգնում են իրար։

Եթե ճանապարհին «խոր ձոր» է հանդիպում, առանց վախի բռնվում են իրարից, կենդանի կամուրջ են կապում մի ծայրից մյուսը և այդ կամրջով անցկացնում ամբողջ իրենց «բանակը» Որոշ մրջյուններ կարող են իրենց զոհաբերել ընկերներին փրկելու համար:

Առաջադրանք

1. Տեքստից դո´ւրս գրիր մի նախադասություն, որտեղից երևում է, որ մրջյունը աշխատասեր է:

Մրջյունը աշխարհի ամենափոքր, բայց ամենից ուժեղ միջատն է: Նա հանգիստ կարող է իրենից քսանհինգ անգամ մեծ բեռ շալակել և տանել մի տեղից մյուսը:

Մրջյունը շատ աշխատասեր է՝ իր համար տուն է կառուցում, խնամում երեխաներին, ձմռան համար կերակուր պատրաստում, գնում կովելու:

2. Տեքստից դո´ւրս գրիր մի օրինակ, որտեղ երևում է, որ թագուհի մրջյունը ոչինչ չի անում:

Թագուհին միշտ բնում է, երբեք չի աշխատում, իսկ նրան խնամում են ընտանիքի մյուս անդամները:

3. Ի՞նչ են անում բանվոր մրջյունները:

Բանվոր մրջյունները սնունդ են բերում և անցնում շատ ճանապարհ, որ բերեն հացի փշուրներ և շաքարի հատիկներ։

4. Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը.

• Մրջյունը աշխարհի ամենափոքր և ամենից թույլ միջատն է:
• Մրջյունը աշխարհի ամենափոքր, բայց ամենից ուժեղն միջատն է:

5. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը.

• զինվոր մրջյունները կռվում են օտար մրջյունների դեմ և կոտորում են նրանց բոլոր ձվերը,
• մրջյունները չեն կռվում օտար մրջյունների դեմ,
• մրջյունները բոլորը միասին են, նրանց մեջ օտարներ չկան,
• զինվոր մրջյունները թշնամու ձվերն իրենց բույն են բերում, իսկ դրանցից դուրս եկած մրջյուններին դարձնում են ստրուկներ։

6. Գրի´ր՝ ի՞նչ նոր բան իմացար մրջյունների մասին:

Ես իմացա, որ զինվոր մրջյունները կռվում են թշնամու դեմ, իսկ դրանցից դուրս եկած մրջյուններին դարձնում են ստրուկներ։

7. Տեքստից դո´ւրս գրիր հոգնակի թվով գործածված 4 բառ:
   մրջյուններ,
   անդամներ,
   հատիկներ,
   փշուրներ:
8. Գրի´ր տեքստում գործողություն ցույց տվող 2 բառ:

   Տանել,

Շալակել։

9. Մրջյունները ինչպիսի՞ն են: Տեքստից դո´ւրս գրիր երկու բառ:
   Աշխատասեր
   Ուժեղ
10. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: «Կամուրջ», «բույն » բառերը ցույց են տալիս

• առարկա,
• թիվ,
• հատկանիշ,
• գործողություն:

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքը։

Կատվազգիների ընտանիքին պատկանող այս կենդանին ամենախոշոր գիշատիչներից է: Վագրի մարմնի երկարությունը հասնում է մինչև երեք մետրի, իսկ կշիռը մոտ երեք հարյուր կիլոգրամ է

Վագրն ապրում է լեռնային անտառներում: Հրաշալի որսորդ է։ Վազում է արագ և կարող է երկար հետապնդել որսին: Սակայն այդպես ավելի քիչ է պատահում։ Խորամանակ գիշատիչը մեծ մասամբ հարձակվում է թաքստոցից․ շերտավոր գունավորման շնորհիվ  թաքնվում է թփերի մեջ և նույնիսկ մոտիկից չի նկատվում: Բացի այդ՝ որսում է հիմնականում հիվանդ ու թույլ կենդանիներ։
Վագրը որսին հետապնդելիս  երկար լողում է, սակայն սիրում է նաև հենց այնպես լողալ։

Վագրի հզոր ժանիքներ ունի, բայց անգամ թաթի մի հարվածով կարող է որսին սպանել։

Նրա ցատկերը հասնում են հինգ մետրի։

Վագրը հարձակվում է եղջերուների, վարազների, լեռնային այծերի, իսկ հնարավորության դեպքում՝ նաև ընտանի կենդանիների վրա: Եթե որս չի գտնվում, քաղցած վագրը սնվում է գորտերով, մկներով, նույնիսկ մորեխներով: Բայց կարող է նաև երկար ժամանակ դիմանալ առանց սննդի:

Մարդու վրա վագրը հարձակվում է, երբ վերջինս փորձում է բռնել կամ սպանել նրա ձագին, վիրավորում է գազանին կամ էլ խանգարում որսն ուտելուն:

Վագրը ունենում է երկուսից չորս ձագ: Ապրում է քսան և ավելի տարի:

Այժմ վագրերի թիվը խիստ կրճատվել է։ Նրանք գրանցված են Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր գրքում:

Առաջադրանքներ

1. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Վագրն ապրում է.

• լեռներում,
• անտառներում,
• անապատներում,
• լեռնային անտառներում

2․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Վագրը կշռում է.

• 500 կգ,
• 1 տոննա,
• 250 կգ,
• 300 կգ:

3․ Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը: Վագրը որս անելիս.

• թաքնվում է թփերի մեջ և գաղտագողի է հարձակվում,
• չի թաքնվում և գաղտագողի չի հարձակվում:

4․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը:

• Վագրերը ջրից վախենում են և երբեք ջուրը չեն մտնում։
• Վագրերը ջրային կենդանիներ են և ապրում են ջրում։
• Վագրը որսին հետապնդելիս երկար լողում է, սակայն սիրում է նաև հենց այնպես լողալ։
• Վագրերը լողալ չեն սիրում և ջուրը մտնում են միայն որսին հետապնդելիս։

5․ Տեքստից դո´ւրս գրիր այն հատվածը, որտեղ գրված է, թե ինչով է սնվում վագրը, երբ որս չի գտնում։

Վագրը հարձակվում է եղջերուների, վարազների, լեռնային այծերի, իսկ հնարավորության դեպքում՝ նաև ընտանի կենդանիների վրա: Եթե որս չի գտնվում, քաղցած վագրը սնվում է գորտերով, մկներով, նույնիսկ մորեխներով:

6․ Գրի´ր՝ ի՞նչ նոր բան իմացար վագրերի մասին:

Ես իմացա, որ վագրերը ապրում են լեռնային անտառներում, սնվում է ակվում է եղջերուների, վարազների, լեռնային այծերի, իսկ հնարավորության դեպքում՝ նաև ընտանի կենդանիների վրա: Եթե որս չի գտնվում, քաղցած վագրը սնվում է գորտերով, մկներով, նույնիսկ մորեխներով:

7․ Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները։

Արագ — դանդաղ

Երկար — կարճ

Քիչ –  շատ

Հիվանդ — առողջ

8․ Դո՛ւրս գրիր երկու թիվ ցույց տվող բառ՝ թվական:
1  3
2 300

9․ Ինչպիսի՞ն է վագրը։ Գրի՛ր երկու բառ։
1. խիզախ
2.. արագավազ

10․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: «հրաշալի», «թույլ» բառերը ցույց են տալիս.

1. թիվ,
2. առարկա,
3. գործողություն,
4. հատկանիշ:

Թեսթ 18

Ա. Լինդգենի

Մանչուկն ու Կառլսոնը

հատված
(1-ին մաս)

Ստոկհոլմ քաղաքը սովորական քաղաք է: Այդ քաղաքի շատ սովորական մի շենքում ապրում է սովորական մի ընտանիք;

Այդ ընտանիքում բոլորը սովորական են՝ հայրիկն էլ է սովորական, մայրիկն էլ: Բոսան, Բետան և Մանչուկն էլ սովորական երեխաներ են:

Ամբո□ջ շենքում ընդամենը մի անսովոր արարած կա՝ Կառլսոնը, որը ապրում էր տանիքի վրա:

Գուցե ուրիշ քաղաքներում տանիքի վրա ապրելը սովորական բան է, բայց այստեղ ոչ ոք տանիքի վրա չի ապրում:

Կառլսոնը փոքրիկ, հաստլիկ, ինքնավստահ մարդուկ է: Նա կարողանում է թ□չել, հենց իր փորի վրայի կոճակը սեղմի, մեջքին գտնվող փոքրիկ շարժիչը կաշխատի, մի քիչ հետո կպտտվի պտուտակը, և Կառլսոնը կթռչի:

Նա շատ լավ է զգում տանիքի վրա, ամեն երեկո նստում է ու նայում աստղերին. տանիքից աստղերն ավելի լավ են երևում:

Մարդիկ նույնիսկ չգիտեն, որ տանիքի վրա տնակ կա, չեն էլ կարող տեսնել, որովհետև այն թաքնված է ծխնելույզի ետևում: Ընդհանրապես, մեծերը ուշադրություն կդար□նե՞ն այդքան փոքր տան  վրա:

Մանչուկին տանը բոլորը սիրում են ու երես տալիս: Բայց այդ օրը, երբ նա ու Կառլսոնը ծանոթացան, այնքան էլ հաջող օր չէր, և Մանչուկ լինելը բոլորովին էլ հրաշալի չէր: Բոլորը նեղացրել էին նրան, իսկ հայրիկը բարկացել էր դպրոցից ուշ գալու համար:

-Թափառում ես փողոցներում,- ասել էր նա:

Բայց ախր, հայրիկը չգիտեր, որ ճանապարհին մի փոքրիկ, սիրունիկ շնիկ էր հանդիպել, հոտոտել էր իրեն, շարժել պոչիկը, կարծես ուզում էր ի՛ր շունը դառնալ: Մանչուկը նրան կբերեր, բայց ո՞վ կթողներ տանը շուն պահել: Բացի դրանից,այդ ժամանակ մի մորաքույր էր հայտնվել  և կանչել շանը.

-Ռիկի՛, Ռիկի՛:

Փոքրիկը հասկացել էր, որ շունը եր□եք իրենը չի լինի:

-Ուրեմն ամբողջ կյանքում առանց շան եմ ապրելու,- տխուր ասաց Մանչուկը:- Ա~յ, մայրիկ, դու հայրիկ ունես, Բեսան և Բետան միշտ միասին են, իսկ ես… ես մենակ եմ, ոչ ոք չունեմ:

-Սիրելի Մանչուկ, չէ՞ որ բոլորս քոնն ենք, — ասաց մայրիկը:

-Չգիտեմ..,- հոգոց հանեց Մանչուկը, ու նրան հանկարծ թվաց, թե ինքը մեն-մենակ է աշխարհում ու ոչինչ չունի:

Ասենք՝ մի սենյակ ունի և գնաց այնտեղ:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

Ամբողջ,  թռչել, կդարձնեն, երբեք

2. Գրի՛ր տեքստում ընդգծված բառերի հականիշները:
   ա/ սովորական — անսովոր

բ/ փոքրիկ — մեծ

գ/  սիրունիկ — տգեղ
դ/ տխուր — ուրախ

3. Տխուր նշանակում է «տրտում,թախծոտ, անուրախ»: Ի՞նչ իմաստով է գործածվել բառը տխուր գրիչ արտահայտության մեջ:
4. Ձեռք մեկնել դարձվածքը նշանակում է.

ա/ձեռքը բռնել
բ/օգնել, օժանդակել

գ/վնասել

դ/կաշկանդել

5. Օտար բառերը փոխարինի՛ր հայերեն տարբերակներով

ա/ավարիա ավտովթար
բ/աֆիցեր սպա
գ/դիրեկտոր տնօրեն
դ/զիբիլ աղբ

6. Տեքսից դո՛ւրս գրիր չորս գոյական, որոնք դրված են հոգնակի թվով:

երեխաներ

քաղաքներ

փողոցներ

աստղեր

7. Տեքստից դուրս գրիր չորս դիմավոր բայ՝ դիմացը նշելով դեմքը:

8. Լրացրու ասացվածքները՝ օգտվելով տրված բառերից:

ա/ Ավելի լավ է դառը, ճշմարտությունը քան քաղցր սուտը:

բ/Դու ուրիշին օգնիր, Աստված էլ քեզ կօգնի:

գ/Ամեն գործի վերջն է գովելի։

դ/դատարկ տակառը բարձր ձայն կհանի:

գովելի, Աստված, ճշմարտությունը, տակառը

9. Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
   Արևի պես է,
   Կլոր երես է,
   Սերմը՝ ճնճղուկի
   կտուցի պես է:
   Արևածաղիկ
10. Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ պարզ ընդարձակ նախադասություն:

11. Տեքսից դո՛ւրս գրիր մեկ հարցական նախադասություն:

Մանչուկը նրան կբերեր, բայց ո՞վ կթողներ տանը շուն պահել:

12. Նկարագրի՛ր Կառլսոնին:

Կառլսոնը շատ տարօրինակ մարդոկ է։ Նա ապրում է տան կտուրի վրա, երբ իրիկուն էր գալիս աստղերը գալիս էին, Կառլսոնը պարկում և նայում էր գեղեցիկ աստղերին։

13. Կուզեի՞ր լինել Մանչուկի փոխարեն: Ինչո՞ւ:

Ոչ, ես չէի ցանկանա լինել Մանչուկի փոխարեն։

14. Ի՞նչ երազանք ուներ Մանչուկը:

Նա երազում էր շուն ունենալ։

15. Ինչպե՞ս կուզեիր, որ ավարտվեր այս պատմությունը:
    Ես կուզեի, որ Մանչուկի երազանքը կատարվեր և Կառլսոնը դառնար սովորական մարդկանց նման։

Երբ մտքերը սառչում են օդում

(1-ին մաս)

Պիտի որ իմանա՝ մեզանից միլիոնավոր տարիներ առաջ Բ և Եռում շատ ավելի ցուրտ էր, քան այս□ր: Ջերմաստիճանը միլիարդ աստիճան զրոյից ցածր էր, և ամեն ինչ սառչում էր, նույնիսկ՝ մտքերը: Բավական էր մեկը մտածեր. «Ցուրտ է, գրո՛ղը տանի» անմիջապես նրա  գլխավերևում սուր սառցե լուլաներով գրվում էր. . «ցուրտ է, գրո՛ղը տանի»:

Հենց այդ պատճառով էլ Բ և Եռում ոչ ոք չէր համարձակվում մտածել: Բոլորն էլ վախենում էին, որ ուրիշները կկարդան իրենց մտքերը:

Այսպես արջերը, պինգվինները, փոկերը, մարդիկ՝ բոլորը դադարել էին որևէ բան մտածել: Մի խոսքով, Բ և Եռը դարձել էր իսկական հիմարիկների մի աշխարհ:

Դարերից մի դար (երբ ժամանակը դարերով էին հաշվում), մի Ծով Ա. Ցուլ, անշարժ պառկած սառցակտորի վրա, կիսախուփ աչքերով վայելում էր ցուրտը:

Նրա գլխում ոչ մի միտք չկար, բացի մի կարճ «Բա~»-ից: Հենց այդ «Բա~»-ն էլ սառցե տառերով կա□ված էր նրա գլխավերևում: Թե ի~նչ էր ուզում ասել այդ «Բա~»-ով՝ պարզ չէ:

Հանկարծ ջրից դուրս ցցվեց  Օձ Ա. Ձուկն ու, պոչը խաղացնելով, կանչեց.

-Հե~յ, Ծով Ա. Ցուլ, լսիր, ինչ եմ ասում:

-Ասա՛, լսում եմ,- փնթփնթաց Ծով Ա. Ցուլը:

-Ես մի երկրում եղա, որ կոչվում էր Արևադարձ: Ա~յ թե շոգ էր այնտեղ: Եվ գիտե՞ս, այդ երկրում մտքերը չեն սառչում:

-Ի՞նչ ես ասում:

-Հավատա: Ա՛յ, օրինակ, մեկը քեզ է նայում ու մտածում. «Բայց ի~նչ հաստլիկ է այս Ծով Ա. Ցուլը, հա~…», իսկ դու դա չես էլ իմանում, որովհետև այնտեղ մտքերը չեն սառչում ու մնում են անտեսանելի:

-Այդ ո՞վ է ասում, որ ես հաստլիկ եմ,- նեղացած փնթփնթաց Ծով Ա. Ցուլը:

-Օրինակի համար եմ ասում: Լսի՛ր, արի գլուխներս առնենք-կորչենք Բ և Եռից: Թե իմանաս, ի~նչ հաճելի է, մտածիր՝ ի~նչ ուզում ես: Այդ Արևադարձում ես մի կո~ւշտ մտածեցի:

-Ի~նչ էիր մտածում:

-Տարբեր բաներ:

-Օրինակ:

-Ինչ ուզես: Օրինակ՝ մտածում էի, որ արևը կանաչ է: Կամ երկու ան□ամ երկու հավասար է հինգի:

-Հա, բայց արևը կանաչ չի: Իսկ երկու անգամ երկուսը հավասար է չորսի:

-Ճիշտ ես ասում: Բայց հրաշալին էլ հենց դա է, որ կարող ես մտածել՝ ինչ ուզես, ու ոչ ոք չի իմանա:

Օձ Ա. Ձուկն այնքան խոսեց ու համոզեց, որ Ծով Ա. Ցուլը համաձայնեց գնալ Արևադարձ կոչվող երկիրը:

Օձ Ա. Ձուկը լողաց առջևից, իսկ Ծով Ա. Ցուլը հետևեց նրան:

Լողացին, լողացին. ջերմաստիճանը միլիարդ աստիճան ցրտությունից փոխվեց միլիարդ աստիճան տաքության: Աստված իմ, ի~նչ շոգ էր: Ծովը եռում էր, ինչպես ջուրը կաթսայում:

Ծով Ա. Ցուլը դեռ ոչինչ չէր մտածում: Միլիոնավոր տարիներ նա չէր մտածել, հիմա էլ կարծես  քնած էր: Լողալիս մեկ-մեկ հարցնում էր.

— Օձ Ա. Ձուկ, դու արդեն մտածո՞ւմ ես:

-Իհարկե:

-Իսկ ի՞նչ ես մտածում:

-Հազար ու մի բան, և բոլորը քո մասին:

-Ի՞նչ ես մտածում իմ մասին:

-Է~, չեմ ասի ասեմ՝ կնեղանաս:

Ծով Ա. Ցուլը տխրեց: Բ և Եռում ոչ ոք ոչ մեկի մասին ոչինչ չէր մտածում: Աստված գիտի, թե Օձ Ա. Ձուկը հիմա իր մասին ինչեր է մտածում: Բամբասկոտ, բութ, երկերեսանի արարած: Հանկարծ Ծով Ա. Ցուլը նկատեց, որ ինքն էլ Օձ Ա. Ձկան մասին է վատ բաներ մտածում:

Այստեղ բոլորը միայն լավ բաներ են ասում. «Բարի գալուստ, ի~նչ գեղեցիկ ես, ի~նչ իմաստուն տեսք ունես, ի~նչ բե□եր են…»: Բայց Ծով Ա. Ցուլը համոզված էր, որ եթե Բ ևԵռում լինեին, օդում սառցե տառերով գրված կլիներ.«Միայն դու էիր պակաս այստեղ, անճոռնի~, ա~յ քեզ մռութ, մի սրա բեղերին նայեք…»:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

այսօր

անգամ

բեվեր

կապված

2. Տեքստից դո՛ւրս գրիր տրված բառերի հականիշները:
   ա/ցուրտ       տաք

բ/սոված        կշտացած

գ/ուրախանալ    տխրել
դ/տաքանալ       սառչել

3. Կազմի՛ր երկու նախադասություն, որ ցուրտ բառը մեկում գործածված լինի ուղիղ, մեկում՝ փոխաբերական իմաստով

Բավական էր մեկը մտածեր. «Ցուրտ է, գրո՛ղը տանի» անմիջապես նրա  գլխավերևում սուր սառցե լուլաներով գրվում էր. . «ցուրտ է, գրո՛ղը տանի»:

Ձմռանը ցուրտ է։

4. Գտի՛ր գլխավերև բառի բաղադրիչները և դրանցից յուրաքանչյուրով նոր բառ կազմի՛ր:

Գլխավոր, անգլուխ, գլխափտույտ։

5. Բացատրի՛ր գլուխ գովել դարձվածքի իմաստը:

Գլուխ գովել նշանակում է պարծենալ։

6. Տեքստից դո՛ւրս գրիր ընդգծված բառերը՝ դիմացը գրելով տեսակը (պարզ, բարդ, ածանցավոր):
   ա/ սուր — Պարզ
   բ/ սառցակտոր — բարդ
   գ/ արևադարձ — բարդ
   դ/ երկիր — Պարզ

7. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց գրված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված:
   ա/պինգվին – գոյական
   բ/սառչել-բայ
   գ/հաճելի-ածական
   դ/Ծով Ա.Ցուլ-բայ
8. Տեքսից դո՛ւրս գրիր մեկ պարզ նախադասություն:

Ծով Ա. Ցուլը տխրեց:

9. Լրացրո՛ւ հետևյալ ասացվածքները:
   ա/Գյուղ կանգնի, գերան կկոտրի։
   բ/Անունը կա, անանունը չկա։
10. Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
    Առանց ձեռքի,
    Առանց ոտքի
    Դռներ է բացում:
    քամի
11. Ինչո՞ւ էին Բ և Եռի ապրողները վախենում մտածել:

Բ և Եռի ապրողները վախենում են մտածել, որովհետև մտքերը կկարդան։

12. Ի՞նչն էր հրաշալի Արևադարձում:

Արևադարձում հրաշալի է, որ մտքերը չէին սառչում։

13. Ի՞նչ էր մտածում Օձ Ա. Ձուկը Ծով Ա.Ցուլի մասին:

Աստված գիտի, թե ինչեր են մտածում։ Օձաձուկը մտածում էր, որ ծովացուլը բամբասկոտ, բութ երկերեսանի, արարած է։

13. Դու՞ր եկավ քեզ պատմվածքի ավարտը: Ինչո՞ւ:

Այո, որովհետև նրանք գնացին արևադարձ և էլ մտքերը չեն երևում։

14. Ո՞ր երկրում կուզեիրապրել, Բ և Եռում, թե՞ Արևադարձում, ինչո՞ւ:

Ես կուզեի ապրել Արևադարձում, որովհետև այնտեղ մտքերը չեն կարդում։

Դպրոցում:
Սովորողը մոտենում սեղանին, որի վրա դրված են տարբեր պատկերներ, որոնց կողմերը հատվածներ են: Սովորողը գրանցում է, թե երբ է մոտեցել սեղանին, միացնում է վարյկենաչափը, պատահականորեն ընտրում է մի պատկեր և սկսում է կատարել չափումները: Իր ֆայլում գծում է ընտրած պատկերը, չափում և գրանցում է բոլոր կողմերի երկարությունները և հաշվում է ու գրանցում է պարագիծը:

46 սանտիմետր երկարություն լայնություն

46×2+46×2=184

55 վարկյանում

Դպրոցում

Սովորողը մոտենում է սեղանին, գրանցում է առաջադրանքը սկսելու ժամանակը, միացնում է վայրկենաչափը: Կանգնում է կշեռքին և գրանցում իր զանգվածը: Հետո շալակում է դրված ուսապարկը և կշռվում ուսապարկով: Գրանցում է արդյունքը: Երկու կշռումների արդյունքներով որոշում և գրանցում է ուսապարկի զանգվածը: Գրանցում է, թե ինչքան ժամանակում կատարեց առաջադրանքը և երբ ավարտեց:

35 կիլո , 120 գրամ   ես

36 կիլո, 920 գրամ պայուսակ

36 կիլո, 920 գրամ — 35 կիլո, 120 գրամ = 1 կիլո 800 գրամ  

Տանը:

Սովորողը մոտենում է իրենց տան կշեռքին,գրանցում է առաջադրանքը սկսելու ժամանակը, միացնում է վայրկենաչափը: Կանգնում է կշեռքին և գրանցում իր զանգվածը: Այնուհետև գրանցում է ընտանիքի մնացած անդամների զանգվածները, նշում է ով է ամենածանրը: Արդյունքն արտահայտում է գրամներով: Գրանցում է, թե ինչքան ժամանակում կատարեց առաջադրանքը և երբ ավարտեց: Աշխատանքը նկարահանվում է և հղումը տեղադրվում է Ստուգատես բաժնում:

36 կիլո, 80 գրամ ես

53 կիլո, 24 գրամ մամ

53 կիլո, 24 գրամ մամ= 53000 գրամ

1 րոպե, րոպե, 22 վարկյան

Գեղարքունիքի մարզ

Գեղարքունիք ¼ մասը  զբաղեցնում է Սևանա լիճը։ Սահմանակից է հյուսիսում՝ Տավուշի, արևմուտքում՝ Կոտայքի և Արարատի, հարավում՝ Վայոց ձորի  մարզերին, արևելքում՝ ադրբեջանի  Գետաբեկի Շահումյանի շրջանին։ Տարածքի մեծությամբ այն առաջինն է Հայաստանում։ Մարզն այնքան մեծ է, որ նրանում հանգիստ կտեղավորվեն Արարատի, Արմավիրի և Կոտայքի մարզերն։

Սևանալիճ

Սևանալիճը բարձր խոշոր լիճ է։ Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզում ծովի մոտ 1900 մետր բարձրություն ունի։ Այն երկրագնդի ջուր ունեցող 2-րդ բարձր լիճն է Հարավային Ամերիկայի լճից հետո։ Ձմեռները շատ ցուրտ է, բայց ամառները ավելի շոգ է։

Ջանի Ռոդարի

Սև քթերի կղզին (կրճատումներով)

Մի անգամ ես այցելեցի Neronia կղզին, որտեղ օրենքը պահանջում էր, որ բոլոր բնակիչնեը սև քիթ ունենային: Սև ինչպես ածուխը, թանաքը կամ ֆուտբոլի մրցավարների համազգեստը:
Պտտվելով Neronia-ում` տեսա, որ մարդիկ բնականոն դեմքեր ունեին` բնականոն գույներով, ոմանք սպիտակ մաշկով էին, ոմանք՝ մի քիչ արևից խանձված, ոմանք էլ՝ վարդագույն, բայց դեմքերի մեջտեղում բոլորը սև քթեր ունեին:
Մտա մի պանդոկ ու պանդոկապանին հարցրի.
-Պատահաբար մի քիչ կանաչ ներկ չէի՞ք ունենա:
-Պարո՛ն, -ասաց նա, — եթե օտարերկրացի եք, ընդունեք խորհուրդս. անմիջապես ձեր քիթը սև ներկեք, կամ էլ, վերադարձեք այն ճանապարհով, որով եկել եք:
-Ես օտարերկրացի եմ, -պատասխանեցի,-բայց չեմ հեռանա: Ավելին, սև քթերի այս դեպքն ինձ շատ է հետաքրքրում, ու եթե ինձ չբացատրեք, կկանգնեմ ձեր պանդոկի դռան մեջ՝ ոստիկանների ուշադրությունը գրավելու համար:
-Աստված սիրե՛ք, -աղաչեց պանդոկապանը, -նման բան չանե՛ք, թե չէ ստիպված կլինեմ կրպակս փակել: Պետք է իմանաք,  որ Neronia կղզում մի հինավուրց օրենք կա: Ըստ այդ օրենքի բոլոր մարդիկ պետք է սև քթեր ունենան:
-Իսկ ի՞նչ կպատահի, եթե մեկը չհիշի որ իր քիթը պիտի սև ներկի:
-Ամենաքիչը ձերբակալվելն է ու քթին հարյուր մտրակի հարված ստանալը: Բնականաբար, նա կկորցնի նաև իր աշխատատեղն ու ստիպված կլինի ողորմություն խնդրել: Եթե երկրորդ անգամ նրան բռնացնեն առանց սև քթի, ցմահ բանտ կնետեն:
-Եվ դուք հանդուրժո՞ւմ եք այս ամենը:
-Ես ընդամենը պանդոկապան եմ, ես իմ գործով եմ զբաղված: Ի՜նձ ինչ, թե քիթս ինչ գույնի է:
Պանդոկապանին թողնելով` գնացի զբոսնելու այդ կղզում իմ քթով, որ քթի գույն ուներ: Մարդիկ, սկզբում, սարսափով լի մի հայացք վրաս նետելուց հետո, ձևացնում էին, թե չէին տեսնում ինձ, կամ պարզապես այնպես էին իրենց պահում, ասես ես գոյություն չունեի, կամ էլ, նայում էին մարմնիս միջով, ասես թափանցիկ լինեի:
Կեսօրին, մի ոստիկան ինձ կանգնեցրեց:
-Քաղաքացի՛, -ասաց նա խստորեն,-դուք խախտել եք օրենքը: Հետևեցե՛ք ինձ:
Մարդկանց մի փոքր խումբ էր հավաքվել մեր շուրջը: Հենց այդ պահին սկսեց անձրևել:
Վայրկյանների ընթացքում անձրևը լվաց նրանց քթերի ներկը:
-Դուք ևս խախտել եք օրենքը, -ասացի ես ոստիկանին:-Ձեր քիթն ավելի սպիտակ է, քան իմը:
-Ճի՛շտ է,- ասաց մի տղեկ, որը լրագրեր էր վաճառում: -Ոստիկանի քիթն էլ է սպիտակ: Մենք բոլորս սպիտակ քթեր ունենք:
-Աստծո՛ւ սիրուն,- սկսեց աղաչել ոստիկանը,- ես ընտանիքի տեր եմ, հինգ երեխա եմ պահում: Հացս մի՛ կտրեք: Հետևեցե՛ք ինձ:
-Ավելի շուտ, ի՛նձ հետևեք , -գոռացի հավաքվածներին:
-Գնա՛նք թագավորի պալատի մոտ ու ցույց տանք մեր սպիտակ քթերը:
-Գնա՛նք, արդեն զզվե՛լ ենք էս սև քթերից, -գոռաց ինչ-որ մեկը:
Ու այդպես սկսվեց հեղափոխությունը Neronia-ում….

1. Ի՞նչ ես հասկանում հերոս ասելով, ո՞ւմ ես դու հերոս համարում, որտե՞ղ է ապրում քո հերոսը՝ հեքիաթներո՞ւմ, թե՞ քո կողքին, գրիր մի փոքրիկ շարադրություն՝ Իմ հերոսը վերնագրով:

Իմ հերոսը

Իմ հերոսը ես եմ։ Իմ հերոսը  ապրում է Երկիր մոլորակի վրա։ Նա իմ մեջ է։ Ես հասկանում եմ հերոս ասելով, որ կա չար հերոս և բարի, իրական և անիրական։

Ես Հարություն Պետրոսյանն եմ։ Ես ութ տարեկան եմ։ Ես ծնվել եմ երկու հազար տասներեք թվականին։ Ես 4-3 դասարանում եմ սովորում։ Իմ նախասիրությունները շատ են՝  տիեզերքն է, շախմատը, կարատեն, լեգոներով, փազլներով տարբեր բաներ հավաքելը։ Իմ ընտրությունը բնագիտությունն է։ Մենք բույսերին լավություններ ենք անում։ Առանց բույսերի չկա օդ։ Այս շրջանում ես սովորեցի մայրենի լեզու, մաթեմատիկա, հայրենագիտություն, բնագիտություն, տեխնոլոգիա և կոտորակներ։ Իմ ճամփորդությունները շատ հետաքրքիր են։ Ես դժվարություններ չունեմ։ Իմ բլոգը հետաքրքիր է։  Իմ բլոգը շատ նյութեր ունի։ Ես երկու շախմատային մրցումների եմ մասնակցել, առաջինը չորս միավոր  եմ հավաքել, երկրորդը՝ չորսուկես միավոր։ Ես կարատեի մրցումների էլ եմ մասնակցել, երրորդ տեղն եմ գրավել։ Այս տարին շատ-շատ հետաքրքիր անցավ և միջին չափի արագությամբ։

Այս խեցգետինը գնում է Եգիպտոս և տեսնում է խեցգետիններին։ Փարավոններին մեռած և ասում է

• Ես վստահ եմ, որ փարավոններ չեն եղել։

Եգիպտացիները ինչքան էլ բացատրում են, որ փարավորներ եղել են, իքնավստահ խեցգետինը չի հավատում։

Նրա դուր չի գալիս Եգիպտոսը։

Իքնավստահ խեցգետինը գնում է Հնդկաստան։

Հիվանդանում է, բայց չի հավատում, որ հիվանդացել է։

Բոլոր բժիշկները ասում են, որ նա հիվանդ է, բայց նա չի հավատում։

Նրա դուրը չի գալիս Հնդկաստանը։

Նա գնում է ուրիշ երկրներ, անտառներ, ծովեր նրա դուրը չի գալիս։

Արդեն բոլոր Երկիր մոլորակը նրան ճանաչում էր, նույնիսկ տիեզերքը։

Իքնավստահ խեցգետինը իր սխալը այդպեսել չհասկացավ